انتقال امن فایل در شبکههای ایزوله (Air-Gap)؛ چالشی حیاتی در امنیت سازمانی
آموزش
انتقال امن فایل در شبکههای ایزوله (Air-Gap)؛ چالشی حیاتی در امنیت سازمانی
در دنیای دیجیتال امروز، حفاظت از دادهها و جلوگیری از نفوذ به شبکههای داخلی به یکی از مهمترین دغدغههای مدیران IT و متخصصان امنیت سایبری تبدیل شده است. به همین دلیل، بسیاری از سازمانها برای افزایش سطح امنیت و جلوگیری از آلودگی یا نفوذ بدافزارها، شبکههای داخلی خود را بهطور کامل از اینترنت جدا میکنند؛ معماریای که با عنوان Air-Gap Network شناخته میشود.
با این حال، این جداسازی امنیتی یک چالش اساسی به همراه دارد: چگونه میتوان انتقال امن فایل، دادهها و بهروزرسانیهای ضروری را به داخل یک شبکه ایزوله انجام داد، بهگونهای که ضمن حفظ کنترل کامل، هیچگونه ریسک نفوذ یا آلودگی امنیتی ایجاد نشود؟
آنچه در ادامه میخوانید:
امنیت Air Gap چیست و چه اهمیتی دارد؟
نقش امنیت Air Gap در حفظ انتقال امن فایل میان سیستمهای ایزوله چیست؟
لایههای امنیتی تکمیلی برای تضمین انتقال امن فایل در سیستمهای Air-Gapped
چرا انتقال فایل در شبکههای Air-Gap یک چالش امنیتی است؟
راهکار سایبرنو برای انتقال امن فایل Cyberno Secure File Transfer (SFT)
قابلیتها و ویژگیهای کلیدی Cyberno SFT
فرآیند انتقال داده به شبکه داخلی
نقش تست نفوذ در امنیت سامانههای انتقال فایل
امنیت Air Gap چیست و چه اهمیتی دارد؟
امنیت ایر گپ (Air Gap) به روشی از امنیت سایبری گفته میشود که در آن یک رایانه یا شبکه بهصورت فیزیکی از اینترنت و هر نوع شبکه دیگر جدا میشود. برخلاف سیستمهای متداول که برای تبادل داده و ارتباطات به اینترنت متصل هستند، یک سیستم Air-Gapped در حالت ایزوله کامل فعالیت میکند.
در این نوع معماری، انتقال داده به داخل یا خارج از سیستم تنها با دخالت دستی امکانپذیر است؛ برای مثال از طریق ابزارهای ذخیرهسازی خارجی مانند فلش، USB ،CD ،DVD یا سایر رسانههای قابلحمل.
ایده اصلی پشت امنیت Air Gap بسیار ساده اما مؤثر است: با قطع فیزیکی ارتباط سیستمهای حساس از شبکههای خارجی، ریسک حملات سایبری، آلودگی به بدافزار و نشت اطلاعات به حداقل میرسد. از آنجا که هیچ اتصال اینترنتی یا شبکهای وجود ندارد، مهاجمان سایبری قادر به دسترسی یا کنترل از راه دور سیستم نخواهند بود.
نقش امنیت Air Gap در حفظ انتقال امن فایل میان سیستمهای ایزوله چیست؟
امنیت Air Gap با ایجاد جداسازی فیزیکی و سختگیرانه میان سیستمهای حساس و شبکههای ناامنتر مانند اینترنت، بستر مناسبی برای انتقال امن فایل فراهم میکند. در این معماری، هیچ ارتباط مستقیمی بین سیستم ایزوله و سایر شبکهها وجود ندارد و همین موضوع احتمال نفوذ، نشت اطلاعات و حملات سایبری را به حداقل میرساند.
در چنین محیطی، انتقال امن فایل تنها از طریق روشهای آفلاین و کاملاً کنترلشده انجام میشود. برای مثال، زمانی که یک سازمان نیاز به انتقال داده به یک سیستم Air-Gapped دارد، از رسانههای ذخیرهسازی خارجی رمزنگاریشده یا دیسکهای نوری استفاده میکند. این فرآیند دستی و نظارتشده، یک لایه امنیتی مضاعف ایجاد میکند؛ زیرا انتقال داده بهصورت خودکار انجام نمیشود و تنها افراد مجاز با رعایت سیاستهای امنیتی میتوانند فایلها را جابهجا کنند.
لایههای امنیتی تکمیلی برای تضمین انتقال امن فایل در سیستمهای Air-Gapped
علاوه بر جداسازی فیزیکی کامل، سیستمهای Air-Gapped از مجموعهای از لایههای امنیتی تکمیلی استفاده میکنند تا انتقال امن فایل در محیطهای ایزوله با حداکثر اطمینان انجام شود. این لایهها بهگونهای طراحی شدهاند که هرگونه مسیر نفوذ یا نشت اطلاعات را مسدود کنند.
مهمترین تدابیر امنیتی در این معماری عبارتاند از:
- حذف کامل رابطهای بیسیم: فناوریهایی مانند Wi-Fi ،Bluetooth و سایر ارتباطات بیسیم غیرفعال شده یا بهصورت فیزیکی از سیستم حذف میشوند تا امکان هرگونه ارتباط ناخواسته از بین برود.
- کنترل دسترسی فیزیکی سختگیرانه: تنها افراد مجاز و احراز هویتشده اجازه دسترسی مستقیم به سیستم را دارند که این موضوع ریسک دستکاری یا انتقال غیرمجاز فایلها را کاهش میدهد.
- اعتبارسنجی و بررسی امنیتی دادهها: تمامی دادههایی که قرار است وارد محیط Air-Gapped شوند، پیش از انتقال امن فایل تحت فرآیندهای دقیق بررسی، اسکن بدافزار و اعتبارسنجی قرار میگیرند.
بهدلیل همین ساختار چندلایه، این معماری امنیتی بهطور گسترده در زیرساختهای حیاتی، سازمانهای دولتی، صنایع نظامی، سیستمهای کنترل صنعتی (ICS) و محیطهایی با دادههای فوقحساس مورد استفاده قرار میگیرد؛ جایی که امنیت انتقال امن فایل نسبت به سرعت و سهولت تبادل داده در اولویت مطلق قرار دارد.
چرا انتقال فایل در شبکههای Air-Gap یک چالش امنیتی است؟
هر زمان که فایلی از یک محیط ناامن (مانند اینترنت یا شبکه خارجی) به شبکه داخلی منتقل میشود، احتمال دارد آن فایل حاوی بدافزار، اسکریپت مخرب یا کدهای بهرهجو باشد. به همین دلیل، ورود فایلها به چنین شبکههایی باید بهشدت کنترل، بررسی و پاکسازی (sanitize) شوند.
مطابق گزارش IBM Security X-Force 2025، بیش از ٪۳۲ حملات سایبری موفق در سال گذشته از طریق فایلهای آلوده و پیوستهای ایمیل آغاز شدهاند.
همچنین بر اساس گزارش Verizon Data Breach Investigations 2024، در ٪۴۲ از رخدادهای امنیتی در سازمانها، مسیر نفوذ اولیه از طریق انتقال فایلهای آلوده به سیستمهای داخلی بوده است. این آمارها نشان میدهند که حتی کوچکترین سهلانگاری در فرآیند انتقال فایل، میتواند پیامدهای جبرانناپذیری داشته باشد.
راهکار سایبرنو برای انتقال امن فایل Cyberno Secure File Transfer (SFT)
سامانه Cyberno Secure File Transfer که به اختصار Cyberno SFT نامیده میشود، راهکاری بومی و هوشمند برای انتقال ایمن دادهها بین شبکههای ایزوله است. این سامانه به گونهای طراحی شده که تمامی فایلهای ورودی به شبکه را بهصورت خودکار و چندلایه بررسی امنیتی میکند و از ورود هرگونه تهدید یا بدافزار به محیط داخلی جلوگیری مینماید.
قابلیتها و ویژگیهای کلیدی Cyberno SFT
۱. فیلتر فایلها بر اساس نوع و فرمت: مدیران شبکه میتوانند دقیقاً مشخص کنند چه نوع فایلهایی اجازه ورود دارند برای مثال فقط PDF و DOCX مجاز باشند.
۲. غربالسازی (Content Sanitization): محتواهای خطرناک مانند ماکروهای مخرب در فایلهای آفیس یا اسکریپتهای جاوا در PDF قبل از ورود حذف میشوند.
۳. پویشگر چندموتوره (Multi-Engine Scanner): هر فایل با استفاده از بین ۵ تا ۳۵ موتور ضدویروس بینالمللی بررسی میشود تا اطمینان حاصل شود هیچ تهدیدی در آن وجود ندارد.
۴. شناسایی حملات روز صفر (Zero-Day Detection): با استفاده از Sandbox چندلایه و هوش مصنوعی رفتاری، این سامانه میتواند تهدیداتی را که هنوز توسط آنتیویروسها شناسایی نشدهاند، تشخیص دهد.
۵. پنل کاربری تحت وب: کاربران داخلی یا خارجی بدون نصب نرمافزار خاصی میتوانند از طریق مرورگر فایلهای خود را بارگذاری کنند.
۶. سازگاری با Data Diode: امکان اتصال Cyberno SFT به انواع دیتادیودها وجود دارد تا فقط فایلهای تأییدشده اجازه عبور از لایههای امنیتی را پیدا کنند.
۷. لاگگیری و نظارت پیشرفته: تمامی ورود و خروج فایلها ثبت میشود و این دادهها میتوانند به سامانههای SIEM برای تحلیل امنیتی ارسال شوند.
۸. اتصال به Active Directory و سرورهای ایمیل: احراز هویت از طریق AD و نظارت بر ترافیک ایمیل سازمانی نیز پشتیبانی میشود.
فرآیند انتقال داده به شبکه داخلی
برای انتقال فایلها به درون شبکههای داخلی ایزوله (Air-Gap) در سازمان، سامانه انتقال امن فایل سایبرنو چند روش امن و کنترلشده ارائه میدهد:
- ارسال از طریق مرورگر اینترنت: کاربران میتوانند بدون نیاز به نصب نرمافزار، فایلهای خود را از طریق مرورگر و بستر اینترنت به شبکه داخلی امن سازمان منتقل کنند. تمامی فایلها پیش از ورود، بهصورت خودکار توسط سامانه مورد اسکن و بررسی امنیتی قرار میگیرند.
- ارسال از طریق شبکه واسط یا ناامن: در این حالت، انتقال فایل از طریق مرورگر و در بستر یک شبکه واسط (DMZ) انجام میشود. این روش به سازمانها کمک میکند تا فرآیند ورود داده از منابع بیرونی را بدون برقراری ارتباط مستقیم با شبکه اصلی، مدیریت و کنترل کنند.
- انتقال از طریق رسانههای فیزیکی: کاربران میتوانند با استفاده از رسانههای قابل حمل مانند USB ،CD/DVD یا سایر حافظهها و از طریق کیوسک امن سایبرنو (Cyberno Secure Kiosk) فایلهای خود را به شبکه داخلی منتقل کنند. در این روش، هر فایل قبل از ورود به شبکه، توسط لایههای مختلف امنیتی اسکن، پالایش و در صورت نیاز، پاکسازی میشود.
در سازمانهای حساستر، میتوان از دو نسخه مجزای سامانه Cyberno SFT استفاده کرد تا فایلها ابتدا در یک شبکه میانی (Staging Zone) توسط تحلیلگرهای انسانی و موتورهای خودکار بررسی شوند و سپس در صورت تأیید، به شبکه امن وارد گردند.
نقش تست نفوذ در امنیت سامانههای انتقال فایل
حتی امنترین سامانههای انتقال داده نیز باید بهطور منظم در معرض تست نفوذ (Penetration Testing) قرار گیرند. تست نفوذ با شبیهسازی حملات واقعی، نقاط ضعف پیکربندی، خطاهای احراز هویت و آسیبپذیریهای نرمافزاری را شناسایی میکند. در زمینه سامانههای انتقال فایل مانند Cyberno SFT، تست نفوذ میتواند شامل بررسیهای زیر باشد:
- تست نفوذ وباپلیکیشن: شناسایی آسیبپذیریهایی مانند XSS ،CSRF یا تزریق کد.
- تست نفوذ شبکهای: بررسی امنیت ارتباطات بین سرورهای داخلی و بیرونی.
- تست نفوذ مبتنی بر پروتکل: اطمینان از استفاده از پروتکلهای امن مانند SFTP ،HTTPS و TLS.
سازمانهایی که بهصورت دورهای تست نفوذ انجام میدهند، نهتنها از آسیبپذیریها آگاه میشوند بلکه میتوانند قبل از وقوع حادثه، آنها را برطرف کنند.
سوالات متداول
۱. شبکه ایزوله (Air-Gap) چیست و چرا سازمانها از آن استفاده میکنند؟
شبکه ایزوله به شبکهای گفته میشود که هیچ اتصال مستقیمی با اینترنت یا شبکههای خارجی ندارد. هدف از ایجاد آن، جلوگیری از نفوذ بدافزارها، حملات سایبری و نشت اطلاعات حیاتی است.
۲. چرا انتقال فایل در شبکههای Air-Gap یک چالش امنیتی محسوب میشود؟
زیرا هرگونه فایل واردشده از محیط بیرون ممکن است حاوی بدافزار یا کدهای مخرب باشد. در نبود کنترل دقیق، این فایلها میتوانند امنیت کل شبکه داخلی را به خطر بیندازند.
۳. سامانه Cyberno SFT چیست و چه کاربردی دارد؟
Cyberno Secure File Transfer (SFT) یک سامانه بومی برای انتقال امن داده بین شبکههای ایزوله است که با انجام اسکن چندمرحلهای و پاکسازی خودکار، از ورود تهدیدات جلوگیری میکند.
۴. چگونه Cyberno SFT از آلودگی فایلها جلوگیری میکند؟
این سامانه فایلها را با چندین موتور ضدویروس بینالمللی بررسی کرده، کدهای مخرب را حذف و از فناوری هوش مصنوعی برای تشخیص تهدیدات روز صفر استفاده میکند.
۵. آیا برای استفاده از Cyberno SFT نیاز به نصب نرمافزار وجود دارد؟
خیر، کاربران میتوانند از طریق مرورگر وب و بدون نصب هیچ نرمافزاری فایلهای خود را بارگذاری و منتقل کنند.
۶. Cyberno SFT چگونه با Data Diode همکاری میکند؟
این سامانه قابلیت اتصال مستقیم به انواع دیتادیود را دارد تا فقط فایلهای تأییدشده از طریق آن به شبکه داخلی منتقل شوند و جریان داده صرفاً یکطرفه باقی بماند.
۷. آیا انتقال فایل از طریق USB یا رسانه فیزیکی هم امن است؟
بله، در Cyberno SFT میتوان از کیوسکهای امن استفاده کرد که تمامی فایلهای موجود در رسانههای فیزیکی را پیش از ورود، بهصورت چندلایه اسکن و پالایش میکنند.
۸. نقش تست نفوذ در امنیت سامانههای انتقال فایل چیست؟
تست نفوذ به شناسایی آسیبپذیریهای احتمالی در نرمافزار، پیکربندی و پروتکلهای ارتباطی کمک میکند تا قبل از وقوع حمله، نقصها برطرف شوند.
۹. آیا Cyberno SFT از احراز هویت سازمانی پشتیبانی میکند؟
بله، این سامانه قابلیت اتصال به Active Directory و نظارت بر ارتباطات ایمیل سازمانی را دارد تا کنترل دسترسی و احراز هویت کاربران تضمین شود.
۱۰. چه سازمانهایی بیشترین نیاز را به سامانههای انتقال امن فایل دارند؟
سازمانهای حساس مانند نهادهای دولتی، نظامی، بانکی، مراکز داده، صنایع نفت و گاز و شرکتهای دارای اطلاعات طبقهبندیشده بیشترین نیاز را به چنین راهکارهایی دارند.
